Pleskawica czyli pljeskavica

Pleskawica, w języku serbskim i chorwackim pljeskavica – to mówiąc najprościej bałkański odpowiednik naszego mielonego, czyli taki bałkański burger. Wywodzi się z tradycyjnej kuchni serbskiej. Pyszny kotlecik z mielonego mięsa, w bułce, podawany z pastą ajvar i serem kajmak – to uczta po bałkańsku w czystej postaci. Spróbujcie tego smaku, dodatków i przenieście się kulinarnie do górzystych, bałkańskich krain.

O kuchni bośniackiej można opowiadać godzinami, ale całe Bałkany to kulinarna uczta. Najlepsze cevapcici jadłem w Sarajewie i Babin Do, z kolei najlepszy kotlet pleskavica – w niepozornej stolicy Czarnogóry, Podgoricy. Samo miasto nie zachwyca, ale kuchnię ma na poziomie – nawet na dworcu, na którym zakupiłem po przylocie na wakacje do Czarnogóry ten lokalny przysmak.

Pleskawica czli plejskavica, bałkański burger, propozycja podania — Bałkański burger, czyli pleskawica – można go podać na bułce lub w bulce. Ważne, by towarzyszyły mu: ajvar, kajmak, surowa cebula, przyda się też jakieś warzywo, jak papryka czy bakłażan, pomidor też będzie pasował.

Czym jest pleskawica/pljeskavica (będę używał zamiennie tych dwóch nazw). To zwykły kotlet z mielonego mięsa, przygotowany na ruszcie, podawany z lokalnym bałkańskim pieczywem (pitą). Danie pierwotnie wywodzi się z kuchni serbskiej, a stamtąd rozpowszechniło się niemal na całe Bałkany. Stąd też pljeskavica znajduje się w ofercie barów i restauracji w każdym turystycznym mieście Chorwacji, Czarnogóry, Bośni czy Serbii. Znajdziemy ją nawet w niektórych miejscach w zachowującej wyraźną odrębność od Bałkan Słowenii. To popularne, smaczne danie, proste do przygotowania i smakujące każdemu.

Bałkański burger z dwóch rodzajów mięsa

Właśnie tak nazywam – i nie tylko ja – ten przysmak. Pljeskavica to bałkański burger, zawierający w sobie to, co najlepsze oferuje tej rejon Europy. Niezwykle ważne są składniki. To dwa gatunki mielonego mięsa. W Bośni, kraju muzułmańskim, jest to cielęcina, baranina czy jagnięcina, a także wołowina, z kolei w Serbii drugim gatunkiem mięsa może być wieprzowina.

Pleskawica czli plejskavica, bałkański burger, masa mięsna na kotlet — Ważne, by dobrze wyrobić masę, składającą się z dwóch rodzajów mięsa i przypraw.

Oryginalny przepis z Serbii

W oryginalnym, tradycyjnym przepisie z Serbii, który tu zaprezentuje – z moją małą modyfikacją – pleskawica składa się z wołowiny, wieprzowiny, soli oraz pieprzu. W zależności od regionu i upodobań można do mięsnej masy dodać sproszkowaną czy posiekaną paprykę słodką, ostrą, czosnek i inne przyprawy, a nawet pokrojoną drobno czy utartą cebulę. Do środka możemy również dodać drobniutko posiekaną miętę lub natkę zielonej pietruszki, co przełamie mięsny smak. Do wyboru, do koloru – co kto lubi.

Ale to, co najważniejsze, to dodatki, z którymi je się bałkańskiego burgera. Pleskawica najlepiej smakuje bowiem w towarzystwie pasty ajvar i sera kajmak.

Mój kajmak, czyli polska wersja bośniackiego przysmaku, rodzaju sera, który podaje się do cevapów i pleskawicy.

Pleskawica/pljeskavica – składniki

Oto składniki, z których powstała pleskawica w mojej kuchni:

1 kg mięsa mielonego – pół na pół wołowina i wieprzowina,
sól i pieprz do smaku,
łyżeczka przyprawy harrisa,
zimna woda do wyrobienia masy,
łyżeczka sody oczyszczonej,
odrobina oleju (jeśli smażymy na patelni), olej przyda nam się też do formowania pleskawicy palcami,
patelnia, najlepiej grillowa lub grill.

Z podanej porcji mięsa wyszło mi ok. 10 niewielkich kotlecików pleskawica.

Pleskawica czli plejskavica, bałkański burger, składniki. — Bałkański burger najlepiej smakuje, gdy podamy go z grilowanymi warzywami. Bakłażana i szparagi możecie sobie jednak podarować, wystarczy zgrilować paprykę.

Ważne dodatki – nie zapomnij o nich

Z braki bośniackiego pieczywa kupiłem zwykłe pszenne bułki (kajzerki, wrocławskie, etc.). Zakupiłem również pastę ajvar, samodzielnie przygotowałem kajmak (o tym, jak przyrządzić kajmak, przeczytacie tu – wystarczy kliknąć link). Do tego przygotowałem warzywa. Poniżej lista potrzebnych produktów, potrzebnych do tego, by pleskawica smakowała jak najlepiej:

czerwona cebula – dwie sztuki
Bakłażan – jedna sztuka,
czerwona papryka – dwie sztuki
ostre papryczki chili – kilka sztuk
pasta ajvar,
kajmak,
bułki (kajzerki, wrocławskie, etc. – ich liczba zależy od liczby kotletów).

Na zdjęciach z mojego wykonania kotlecików pleskawica widzicie jeszcze szparagi, ale to oczywiście wyłącznie dodatek dekoracyjny. Przepis przygotowywałem bowiem wtedy, gdy szparagi były dostępne i w miarę tanie. Ich obecność możecie sobie odpuścić.

Kotlet pleskawica — Kotlecik pleskawica, czyli pljeskavica, czekający na grilla. Nie do końca wyszły mi te kotleciki owalne, ale cóż, starałem się.

Pleskawica – wykonanie

Mielimy mięso w maszynce – lub prosimy o zmielenie go w sklepie. Przekładamy je do dużej miski, następnie dodajemy do mięsa sól i pieprz (pamiętajcie, że mięso mielone wymaga dobrego dosolenia) oraz łyżeczkę harissy. Zwilżamy dłonie zimną wodą i masę wyrabiamy długo, aż wszystkie składniki się połączą. Próbujemy, czy jest dobrze doprawiona. Jeśli tak, to dodajemy łyżeczkę sody. Jej dodatek sprawi, że kotlety będą pulchniejsze. Wyrabiamy dłońmi jeszcze raz – pamiętamy, by zwilżać ręce zimną wodą – po czym masę przykrywamy i stawiamy w chłodne miejsce bądź do lodówki na kilka godzin.

Smażymy bałkańskie burgery

Rozgrzewamy grilla lub patelnie grillową (jeśli patelnia grillowa, to przetrzyjmy jej powierzchnię nasądzonym olejem papierowym ręcznikiem). Dłońmi – możemy je zwilżyć olejem, będzie łatwiej – formujemy owalne kotlety pleskawica, wtedy również w charakterystyczny sposób klaszczemy, formując nasze kotlety czyli po chorwacku – „plješćemo” i kładziemy je na rozgrzany ruszt i patelnię, po czym smażymy, aż będą gotowe.

pleskawica kotlet kuchnia bałkany — Pleskawicę najlepiej przygotować na grillu. Poza sezonem – na patelni grillowej.

Pleskawica kotlet patelnia — Na dobrej jakości patelni nasze pleskawice szybko się usmażą.

grilowana papryka kuchnia Bałkany — Uwielbiam smak grillowanej papryki. To świetny dodatek nie tylko do pleskawicy.

Przygotowujemy dodatki. Warzywa myjemy, kroimy – bakłażana w plastry, jak kto woli, ze skórą lub bez – paprykę w paski, cebulę w piórka. Bakłażana i oba rodzaje papryk grillujemy – na patelni bądź grillu, aż będą wyraźnie przypieczone. Uwaga: cebuli nie grillujemy. Podajemy ją pokrojoną, ale surową.

Bakłażan na patelni bałkany kuchnia — Jeśli zdecydujcie się, jak jak, podać bakłażana, to możecie go grillować w skórce lub bez. Różnie można go podawać.

Bałkański kotlet pljeskavica – jak go podać?

Bułki kroimy na pół, obie części smarujemy kajmakiem. Na to kładziemy zgrillowane plastry bakłażana, papryki, piórka surowej cebuli. Na to nakładamy kotlet pleskawica. Dekorujemy go pastą ajvar, przykrywamy drugą połówką bułki – i gotowe!

Bułki i kajmak, kuchnia Bałkany — Bułki smarujemy kajmakiem. W bardzo prosty sposób przygotujecie go w domu samodzielnie wg mojego przepisu.

warstwa warzyw kajmak kuchnia bośnia — Na posmarowaną kajmakiem bułkę kładziemy bakłażan i/lub grillowaną paprykę.

Pleskawica – jak podajemy? Można tak, jak na moich zdjęciach – na jednej połówce posmarowanej kajmakiem bułki, zgrillowanych warzywach, surowej cebuli, z kleksem ajvaru i kajmaku (no i tymi szparagami lub bez). Ale można odpuścić sobie bakłażana i zostawić tylko papryki. Inną propozycją jest podanie kotleta pleskawica w formie klasycznego burgera, ale pamiętajmy, że podczas pieczenia kotlecik może nam trochę urosnąć, więc trudno będzie wraz z bułką go ugryźć.

kotlet — Dodatek sody sprawi, ze kotleciki trochę nam urosną.

Na warzywach kładziemy kotlet pljeskavica. Pamiętajmy o surowej cebuli, nie może jej tu zabraknąć!

pleskawica czyli pjeskavica, bałkański burger — To moja propozycja podania pleskawicy: na posmarowanej kajmakiem bułce, z dodatkiem grillowanych warzyw, surowej cebuli, kleksem pasty ajvar i odrobiną kajmaku.

Jakbyśmy go nie podali – kotlet pleskawica, czy jak go zwą na Bałkach: plejskavica, zawsze będzie pyszna! Przepis, który przeczytaliście, to przepis oryginalny, podstawowy. Możecie dodać do masy mięsnej wspomnianych powyżej: cebuli, czosnku, ostrej czy słodkie papryki, pietruszki, mięty, czy nawet sera feta, czy sera kaszkawał. Najważniejsze, żeby wam smakowało.
Tak więc – smacznego!

Podoba Ci się ten wpis? Dołącz do mnie na Facebooku i bądź na bieżąco z moimi poradami, podróżami i przepisami!

Pleskawica czyli pljeskavica – oryginalny serbski przepis