Wakacje w Chorwacji i praktyczne porady, czyli co musisz wiedzieć, jadąc tu? O spędzeniu w tej części Bałkanów urlopu marzą tysiące osób. Wakacje w Chorwacji to na pewno gwarancja dobrej pogody i dobrej zabawy. I to niezależnie, czy jedziesz z rodziną, samodzielnie czy z przyjaciółmi. Ale, ale… Chorwacja to Bałkany, a te bywają nieoczywiste w wielu zakresach. Przygotowałem dla Ciebie zestaw informacji i wskazówek o tym, co musisz wiedzieć, nim spędzisz tu urlop!
W tym wpisie zebrałem garść własnych spostrzeżeń i doświadczeń z pobytu w Chorwacji. Mam nadzieję, że przydadzą Ci się, drogi Czytelniku/Czytelniczko bloga podczas pobytu w tym cudownym kraju. Ja jestem tu już po raz piąty, stąd nadszedł czas, by podzielić się kilkoma radami. Czekają Cię wakacje w Chorwacji? Praktyczne porady, wsparte moim doświadczeniem, na pewno Ci się przydadzą!
Wakacje w Chorwacji – PIEKARNIA
Wakacje w Chorwacji to na pewno przygoda z chorwacką kuchnią (szerzej pisałem o tym w miejscu – kliknij link, jeśli chcesz poznać moje rekomendacje odnośnie tego, co wypada zjeść w Chorwacji), ale przydadzą Ci się praktyczne porady, które ułatwią ogarnięcie się na miejscu. I zaoszczędzenie kasy, a ta, na drzewach póki co nie rośnie.
Wypieki typu pieczywo typu burek, słodkie proste buchty, nadziewane czekoladą czy dżemem, a także chleb i bułki możesz kupować w marketach, ale najlepsze są te zakupione w piekarniach (chorwacka nazwa piekarni to pekara). Piekarnie są otwarte do późnych godzin, więc nawet jeśli o 22:00 zamkną Ci market, spokojnie możesz kupisz coś na ząb właśnie tam. Ale uwaga: w piekarniach można również kupić napoje, lecz w cenie o wiele wyższej niż w sklepach. Musisz to wiedzieć, nim sięgniesz do sklepowej lodówki po mały napój. Mała woda mineralna to koszt nawet 10 kun, mała Cockta kosztuje aż 14 kun. Tak więc w piekarniach kupuj jedynie wypieki, bo napoje wydrenują Ci kieszenie szybciutko. Uwaga: w piekarniach z reguły nie płaci się kartą!
Kawiarnie to pyszna kawa
Co musisz wiedzieć, jeśli lubisz napić się dobrej kawy? Jedną z pierwszych rzeczy, na którą zwróciłem uwagę w Chorwacji, to z reguły pyszna, aromatyczna kawa, serwowana w barach i restauracjach, niemal w niczym nie ustępująca włoskiej. Chcesz się napić dobrej kawy – w Chorwacji się jej napijesz. Filiżanka espresso to koszt do ok. 10 kun. Tylko raz zdarzyło mi się kupić espresso, smakujące jak… kawa inka.
Kiosk czyli Tisak – uwaga na ceny napojów!
Tisak to miejscowa odmiana naszych kiosków z prasą, tytoniem, zabawkami i podstawową chemią. W Chorwacji tisak to również miejsce, gdzie kupisz coś do picia, ale – podobnie jak w piekarni – w cenie o wiele wyższej niż w markecie. Mała Cockta w Splicie kupiona w takim kiosku to koszt aż 16 kun, zwykła woda mineralna to aż 12 kun. Co jeszcze musisz wiedzieć? W kioskach można również kupić piwo, ceny też są jednak wyższe niż w marketach i to dwukrotnie. Moje praktyczne porady? Jeśli wybierasz się na wakacje w Chorwacji, kup zapas wody mineralnej w markecie albo zaopatrz się w butelkę do wody z filtrem, którą napełnisz gdziekolwiek (filtr zrobi całą robotę). Odnośnie butelek: butelki po wodzie mineralnej, a także szklane, są zwrotne i możesz w ten sposób odzyskać część wydanych na zakup napoju pieniędzy. Gdy robisz zakup zapasu wody w markecie, dopytaj, jak możesz zwrócić puste butelki.
Papierosy pali się tu prawie wszędzie!
Lubisz jadać w barach i restauracjach, ale drażni Cię dym tytoniowy? W Polsce od lat nie można palić ani używać papierosów elektronicznych w takich miejscach. Co musisz wiedzieć: w Chorwacji pali się niemalże wszędzie. Pali się w barach, restauracjach, kawiarniach, klubach, zarówno w środku, jak i w ogródkach. Jeśli więc szykujesz się na wakacje w Chorwacji, musisz przygotować się na to, że przy stoliku obok, podczas gdy Ty będziesz zajadać się frykasami, spożywany będzie tytoń, w formie papierosów tradycyjnych lub elektronicznych. Na szczęście wszechobecna klimatyzacja rozwiązuje problem jego zapachu. Jeśli jednak palenie mocno Ci przeszkadza, to alternatywą jest miejsce w zadaszonym ogródku, gdzie dym ani para z papierosa elektronicznego nie będzie aż tak dokuczliwa.
Komunikacja publiczna w Chorwacji
O ile w Splicie autobus miejskiej linii 22 przyjechał i odjechał o czasie – a to rzadkość, z tego, co zdążyłem tu zaobserwować – to przygotujcie się na to, że podane na rozkładach czasy odjazdów są orientacyjne. Autokary międzymiastowe przyjeżdżają i odjeżdżają jak chcą. Chorwaci są już do tego przyzwyczajeni, natomiast nas, turystów, może to razić. Kilkakrotnie autobus, którym jechałem, stał w gigantycznych korkach, przez co jazda zamiast 45 minut wydłużyła mi się do dwóch godzin. Kto wybiera się do Chorwacji autem i nie jest skazany na miejscowy transport publiczny, ten nie pozna uczucia, gdy czeka się na ostatni autobus do swojej miejscowości, a ten przyjeżdża z półgodzinnym opóźnieniem i bez słowa wyjaśnienia ze strony jego załogi.
Bilety na autobus w Chorwacji
Bilety na autobus rejsowy kupicie w kasach na dworcach, na autobus miejski u kierowcy za gotówkę (choć to nie zawsze) lub w małych kioskach przy przystankach. Uwaga, w wielu kasach, np. na dworcu autobusowym w Splicie (chorwacka nazwa dworca autobusowego to kolodwor) nie ma możliwości płacenia karta, trzeba płacić gotówką. Co musisz wiedzieć – bankomaty są praktycznie na każdym takim dworcu i to nieopodal kas.
Podróż autobusem w Chorwacji
W chorwackim autokarze rejsowym np. ze Splitu do Makarskiej, jest dwóch kierowców, z których jeden podczas podróży sprawdza zakupione w kasie bilety, a jeśli ktoś dosiada się na trasie, to również je sprzedaje. Jeśli macie wątpliwości, czy na bilecie zakupionym w kasie dojedziecie tam, gdzie chcecie, pytajcie o to kierowców przed czy zaraz po wejściu do autobus. Choć w kasie zawsze mówią, z którego peronu odjeżdża autobus, na który kupuje się bilet, doświadczenie nauczyło mnie, by nie być tego tak pewnym.
Kolejna ważna rzecz: nie wiem, od czego to zależy, może od tego, czy jest jeden czy dwóch kierowców, ale ze dwa razy byłem świadkiem, kiedy w autobusie nie była prowadzona sprzedaż biletów. Autokar miał jednego kierowcę i on jedynie sprawdził kupione w kasie bilety, natomiast nie prowadził ich sprzedaży. Dlatego spytaj przed wejściem autobusu, czy bilet możesz kupić u kierowcy. Jeśli nie, to pędź do kasy na dworcu.
Autobus obligatoryjnie zatrzymuje się na wszystkich przystankach na trasie. Drugi kierowca, ten, który sprawdza bilety, zapowiada je, a następnie wydaje również bagaż z przestrzeni bagażowej w autokarze. Co musisz wiedzieć: umieszczenie tam bagażu to koszt ok. 10 kun, więc należy mieć zawsze drobne przy sobie, żeby nasze walizki i plecaki znalazły się w bagażniku autokaru.
Nie lubisz chodzić w górę, nie lubisz upałów? Dalmacja nie dla ciebie!
Makarska to długi deptak nad morzem wzdłuż hotelowców i wzgórza usiane apartamentami na wynajem. Podobnie jest w innych miejscowościach na Riwierze Makarskiej. Niewiele budynków jest usytuowanych na płaskim terenie, najczęściej trzeba się tu wspominać po stromych ulicach, nawet po zakupy. Dla osób niezmotoryzowanych, które nie lubią tak wchodzić pod górę kilka razy dziennie i schodzić, to gehenna. Praktyczne porady? Hotel lub apartamentowiec położony przy samej plaży, gdzie różnica terenu jest niewielka.
Nie polecam Dalmacji osobom, które nie lubią wysokich temperatur i wszechobecnego, silnego słońca. Co musisz wiedzieć: tu w sezonie słońce świeci na okrągło, a temperatura już od rana dobija do trzydziestu kresek. Tak, to idealne warunki na plażę, na kąpiel w morzu, na leżenie na leżaku pod parasolem. Nie każdy jednak to lubi, a nawet jeśli lubi, to nie w takim natężeniu. Praktyczna porada – jeśli wybieracie się na Bałkany, a nie chcecie wciąż przebywać w upale, wybierzcie Bośnię i Hercegowinę (byle nie okolice Mostaru, bo tam jest bardzo podobnie jak na Riwierze Makarskiej) bądź Słowenię. Riwiera Makarska to raj dla miłośników upałów i słońca, pamiętajcie o tym.
Autem do Chorwacji?
Dobry pomysł, bo autem nie musisz liczyć na spóźniającą się, niepunktualną komunikację autobusową. Uważaj jednak: w Chorwacji płaci się mandaty nawet za chwilowe zatrzymanie się w niedozwolonym miejscu. Kilka lat temu w Dubrowniku nasz kierowca autobusu z Polski zabierając naszą wycieczkę na pokład, zapłacił 400 zł mandatu tylko za to, że na 5 minut zatrzymał się w miejscu, w którym nie powinien tego robić. Chorwacja słynie z surowego karania kierowców i nie odpuszczania im, więc miej to na uwadze, jadąc tu autem. Upewnij się również, czy na pewno apartament, w którym się zatrzymujesz, ma miejsce parkingowe. Praktyczne porady, czyli co jeszcze musisz wiedzieć? Dogadaj się też z właścicielami apartamentu, gdzie i jak parkować auto, żeby nie narazić się za mandat. To też nie jest w jego interesie, żeby goście, których gości, płacili setki kun za niewiedzę odnośnie parkowania.
Gotówka zawsze pod ręką
Wakacje w Chorwacji mają to do siebie, że niestety tanie już nie są. Zaopatrz się przed wyjazdem w taką ilość kun, żeby nie korzystać z bankomatów na miejscu (wysoka prowizja). Jeśli jednak musisz skorzystać z bankomatu, to musisz wiedzieć, że tych urządzeń jest tu sporo, więc nawet gdy okaże się, że w danym barze nie zapłacisz kartą, obsługa wskaże Ci najbliższy bankomat. Pilnuj tego, by mieć gotówkę, szczególnie idąc na plażę. Praktyczne porady? Przygotuj sobie zapas kun, żeby potem nie biegać po mieście w stroju kąpielowym, by wypłacić z bankomatu pieniądze za opłacenie przysłowiowego drinka z palemką.
Domowe wino domowemu winu nierówne
Domowe wino to poezja smaku i wartość sama w sobie. W Chorwacji wiele osób robi domowe wino i je sprzedaje na własną rękę. Butelka takiego napitku to ok. 100 kun. Nie polecam zaopatrywania się w sklepach, których pełno np. w Omiš, a które zachęcają do kupna rzekomo domowego wina. Sam dałem się na to nabrać. Pewniejsze, może ciut droższe, ale na pewno oryginalne i na pewno „domaći” (czyli domowe) wino kupisz, gdy zagłębisz się w uliczki tego miasteczka. Co musisz wiedzieć – wiele osób sprzedaje je po prostu otwierając drzwi w swoich domach i wystawiając tam butelki z napitkami.
W Makarskiej niedaleko mojego apartamentu mieszka pewien pan, który sprzedaje czerwone, własne wino w butelkach po… Coca Coli. W domu ma – widziałem, bo mnie zaprosił na degustację i pokazywał – cały sprzęt do produkcji domowego wina. Lepiej więc kupić wino od takiego właśnie człowieka, niż w sklepie, z marżą i fałszywą informacją, że to na pewno domowe wino. Nikt z nas nie lubi być oszukiwany, więc jak domaći to domaći, a nie jakaś ściema ze sklepu.
Ceny w Chorwacji. gdzie taniej, gdzie drożej?
Im bliżej plaży, tym drożej? Z tym w Makarskiej różnie. W sąsiadujących ze sobą barach ceny np. za taką samą porcję dorady mogą różnić się nawet o 40 kun. Podobnie na targowisku od strony portu, przy deptaku wiodącym na plażę. Co musisz wiedzieć, to to, że w jednej budce czapki z daszkiem po 50 kun, w innej te same już po 100 kun. W jednym sklepiku ręcznik plażowy za 50 kun, w kolejnym taki sam za 100 kun. Trzeba pytać o ceny i porównywać, gdzie kupić najkorzystniej. Jakość takich rzeczy bywa niska, więc tym bardziej nie ma sensu przepłacać.
Split w obrębie Starego Miasta jest potwornie drogi. Jeśli wybierasz się tu na wycieczkę, miej ze sobą zapas własnego picia. Z tego, co zauważyłem, sklepów, gdzie można kupić choćby butelkę wody mineralnej, w obrębie dawnego pałacu Dioklecjana, jak na lekarstwo, o ile w ogóle są. A ja już to są kioski, gdzie mała Cockta kosztuje tyle, co półtorej butelki dużej w markecie.
Chcesz zjeść coś dobrego w Splicie, napić się kawy czy piwa z widokiem czy w sąsiedztwie miejscowego ratusza, na terenie starówki? W końcu to wakacje, należy się odrobina luksusu i szaleństwa. Naszykuj się więc na duże wydatki – po opuszczeniu obrębu murów pałacu Dioklecjana, ceny idą już mocno w dół. Jeśli dbasz o finanse, miej to na uwadze.
Klimatyzacja to standard. Ale czy zawsze działa?
W apartamentach na wynajem z reguły jest klimatyzacja. Ale czy działa? Upewnij się przed zamówieniem noclegu, że wiszący na ścianie pokoju klimatyzator faktycznie chłodzi pomieszczenie, a nie tylko wisi. Musisz to wiedzieć, bo na wizytę mechanika od klimatyzacji w Makarskiej czekałem… dwa dni. Na Bałkanach nikomu nigdy nigdzie się nie spieszy, więc trzeba mieć to na uwadze. Przebywanie w tym czasie w pomieszczeniu, gdzie powietrze gęste od upału stoi nieruchomo, a na dworze temperatura dobija do 35 stopni, nie jest przyjemne. Płacimy za jakiś standard, więc pytanie do właścicieli apartamentu o działającą klimatyzację da im czas, by usunąć ewentualne usterki przed Twoim przyjazdem i jednocześnie uczuli ich na tę kwestię.
Jak wybrać się na plażę w Chorwacji?
Woda mineralna kosztuje drogo. Zaopatrz się w butelki z filtrem, które pozwolą Ci zaoszczędzić kosztów zakupu butelkowanej wody za 4 czy 5 zł w przeliczeniu na złotówki za półtora litra.
Idziesz na plażę? Sam ręcznik na kamienistej plaży to za mało. Przy plaży, za ok. 100 kun i więcej możesz kupić piankę, które zniweluje kłujące w tyłek kamienie lub przywieź z Polski własną karimatę. Niektóre bary plażowe odpłatnie wynajmują leżaki i parasole, miej więc przy sobie gotówkę, żeby ponieść ten dodatkowy koszt.
Chorwacja to piękne plaże, kamieniste. Bardzo mało jest piaszczystych plaż. Zaopatrz się więc w specjalne buty na plażę. Możesz je kupić już na miejscu w Chorwacji bądź przywieźć z Polski. Porady praktyczne dla Ciebie – kupione na makarskim bazarze za 30 kun gumowe butki słabo sprawdzają się na kamienistej plaży, lepiej mieć porządniejsze plażowe obuwie. Zadbaj o to, by nie rozciąć sobie skóry na stopie, czy nie stłuc palca u stopy. No i po tych kamyczkach lepiej się po prostu chodzi w specjalnym obuwiu.
Uważaj na jeżowce. To małe, czarne, wyglądające jak jeżyki, najeżone kolcami morskie stworzenia, przyczajone między kamieniami, których ugryzienie boli. Buty plażowe uchronią cię przed nimi, gdy wejdziesz do wody, więc ważne jest dobre obuwie.
Chcesz pochodzić po górach? Hm…
Wyprawa w góry, na masyw Biokovo górujący nad Makarską, w lipcu to wyzwanie, nawet dla zaprawionych w boju turystów. Dźwigasz na plecach nie tylko zapas wody (mi w drodze na Svety Jure nie wystarczyły dwie półtoralitrowe butelki), ale i zmagasz się ze szlakiem, który nie jest przygotowany dla turystów. Część szlaku na Svety Jure to piargi, strome i niebezpieczne – brak tu jakichkolwiek lin czy zabezpieczeń.
Ten problem występuje też w innych miejscach na Riwierze Makarskiej. Przykładem choćby twierdza Starigrad w Omiš. Obie drogi, które tu prowadzą – zarówno stroma i wymagająca dobrej kondycji oraz wspinania się po skałach, w lesie, jak i odsłonięta, łagodniejsza, lecz i dłuższa, za to z fantastycznym widokiem – stanowią sporą trudność do przejścia. Brak tu choćby poręczy asekuracyjnych, a usypujące się pod stóp kamienie, szczególnie w drodze powrotnej, grożą upadkiem. Szczególnie, gdy nie ma się typowego górskiego obuwia i kijków.
Jaki z tego wniosek i praktyczne porady? Nie wybieraj się tu w góry pieszo, możesz pod szczyty podjechać ewentualnie autem. Riwiera Makarska to przede wszystkim morze i plaża, i temu służy tutejsza infrastruktura. Lubisz chodzić latem po górach? Możesz oczywiście pójść w miejscowe góry, ale ja polecam wybranie Bośni lub Słowenii, gdzie szlaki są naprawdę o wiele lepiej przygotowane i zabezpieczone niż te, po których ja chodziłem w Chorwacji. Chorwacja, przynajmniej na tym dalmatyńskim odcinku, ma na tym polu jeszcze wiele do zrobienia.
Podsumowanie
Praktyczne porady ode mnie, czyli to, co musisz wiedzieć, jeśli chcesz spędzić wakacje w Chorwacji. Dużo tego, ale liczę na to, że choć część z nich przyda Ci się i dzięki temu Twój pobyt w tym kraju stanie się łatwiejszy. Chorwacja oferuje wszystko, co najlepsze na urlop, ale jest kilka raf, na które można wpaść. Przygotowane przeze mnie praktyczne porady pozwolą Ci uniknąć tych wpadek. Oto, co musisz wiedzieć chcąc spędzić wakacje w Chorwacji:
- zaopatrz się w dostateczną liczbę kun, nie wszędzie zapłacisz kartą, korzystanie z bankomatów jest drogie,
- nie kupuj napojów w kioskach i piekarniach, bo przepłacisz,
- oddawaj butelki, zarówno plastikowe, jak i szklane, dowiedz się w sklepie, gdzie jest najbliższy punkt, który je przyjmie,
- na targowisku czy bazarku ceny są wyeksponowane, warto jednak zapytać, czy dana rzecz na pewno tyle kosztuje,
- różnice w cenie między sąsiadującymi stoiskami na bazarku mogą wynieść nawet 50%,
- sposobem na oszczędność na kupnie butelkowanej wody jest butelka na wodę z filtrem, którą gdziekolwiek napełnisz,
- Riwiera Makarska słabo nadaje się dla osób, lubiących chodzić po górach. Brak dobrych szlaków i infrastruktury, tu głównie wypoczywa się na plaży i kąpie się w morzu,
- jedziesz autem? Nie łam przepisów, nie parkuj w danym miejscu, jeśli nie masz pewności, że wolno,
- jesteś bez auta? Komunikacja publiczna nie funkcjonuje punktualnie,
- za bagaż w komorze bagażowej autokaru pobierana jest opłata, więc zawsze miej przy sobie drobne,
- nie w każdej kasie autobusowej zapłacisz kartą,
- Split w obrębie starego miasta jest bardzo drogi, poza jego murami – ceny mogą pozytywnie zaskoczyć,
- w Chorwacji pali się wszędzie – również w restauracji czy barze, do którego się wybierzesz,
- nie za dobrze znosisz długotrwałe upały? Dalmacja nie da Ci odetchnąć dniami chłodniejszymi w sezonie,
- domowe wino kupuj bezpośrednio od producenta, nigdy w sklepach, jak w Omiš,
- pamiętaj, że plaże są kamieniste, więc koniecznie zaopatrz się w dobre buty do wody, żeby wygodnie i komfortowo korzystać z wypoczynku nad wodą!
Podoba Ci się ten wpis? Dołącz do mnie na Facebooku i bądź na bieżąco z moimi poradami, podróżami i przepisami!
Czytaj również:
- Długi weekend 2023 – wystarczą 3 dni urlopu, by mieć 23 dni wolnego!
- Gdzie zjeść w Makarskiej? Big Mama, Ankora, Lištun Bar i inne miejsca!
- Chorwacja ceny 2023: ile kosztuje obiad, ile kawa, ile zakupy
- Chorwacja: ceny 2022 – co, gdzie i za ile? Koszt jedzenia na wakacjach
- Jak jeść zagranicą, czyli 10 patentów na to, by nie przepłacić…
- Bośniacka kuchnia – 10 potraw i napojów, których musisz tu skosztować
- Ubezpieczenie podróżne – bezpieczny wyjazd i polisa, która chroni
- Długi lot samolotem – jak go przetrwać? Miej na niego sposób!
- Tanie wakacje i ich koszt – na czym da się zaoszczędzić?
- Jedzenie w bagażu podręcznym – można zabrać je na pokład?
- Tani wyjazd – 10 zasad, jak nie zbankrutować po zagranicznej eskapadzie
- Jak spakować bagaż podręczny do samolotu? Sprawdzone rady!
- 10 rzeczy, które musisz ogarnąć przed wyjazdem
