Muzeum Bursztynu w Gdańsku, czyli Wielki Młyn i złoto Bałtyku w ponad tysiącu odsłon – to trzeba zobaczyć! Jeśli wybierasz się na wakacje do Trójmiasta, zaplanuj wizytę w Muzeum Bursztynu. Jeśli mieszkasz w Trójmieście – spędź tu kilka godzin w wolny weekend. Pozwól, niech zachwyci Cię zarówno gotycki Wielki Młyn, jak i to, co prezentuje wewnątrz – czyli złoto Bałtyku od A do Z. Tej ekspozycji nie da się zapomnieć, bo to, co zobaczycie w Muzeum Bursztynu, wręcz onieśmiela!

Muzeum Bursztynu w Gdańsku
Interaktywne, nowoczesne muzeum robi ogromne wrażenie.

Złoto Bałtyku, czyli bursztyn

Bursztyn, znany od wieków, doczekał się wielu nazw. W starożytnym Egipcie nosił nazwę Sakal, w Grecji – Elektrum, w językach słowiańskich jego nazwa to Jantar, w kolei języki romańskie określają złoto Bałtyku mianem Ambre (jęz. francuski), czy Ambar (język hiszpański). Po angielsku nazwa bursztynu to Amber, po niemiecku – Bernstein. Właśnie od tego słowa pochodzi nazwa tego minerału.

Złoto Bałtyku na wystawie w Muzeum Bursztynu w Gdańsku
Złoto Bałtyku – jedna z ekspozycji w gdańskim Muzeum Bursztynu.

Czym jest bursztyn

Jantar, mówiąc najprościej, to kopalna żywica pochodząca z drzew iglastych, m.in. z sosny bursztynowej. To już wymarły gatunek tego drzewa, którego żywica stanowi bogate źródło bursztynu bałtyckiego. Sosna rosła na początku trzeciorzędu m.in. na terenach nadbałtyckich, a więc dzisiejszej Litwy, Łotwy, Estonii, a także Rosji. Choć szacuje się, że aż 90% światowych zasobów tego minerału pochodzi z obwodu kaliningradzkiego, to bursztyn znany był od zarania dziejów w wielu miejscach świata. Od niego pochodzi nazwa słynnego Bursztynowego Szlaku – a więc szlaku handlowego między krajami basenu Morza Śródziemnego, a terenami na południowym wybrzeżu Morza Bałtyckiego. O historii bursztynu przeczytacie również podczas zwiedzania Muzeum Bursztynu w Gdańsku.

Wielki Młyn skrywa w sobie takie skarby, jak ta bryła bursztynu!
Wielki Młyn skrywa w sobie takie skarby, jak ta bryła bursztynu!

Dotąd rozpoznano ponad 100 rodzajów żywic kopalnych, które możemy nazwać bursztynem. Gdzie są najliczniej spotykane? W osadach kredy, paleogenu i czwartorzędu. Bursztyn występuje także w utworach jury i triasu. Natomiast najstarszą, sprzed 300 milionów lat, żywicę kopalną znaleziono w skałach karbońskich.

Jantar w Muzeum Bursztynu w Gdańsku
Na ekspozycji w Wielkim Młynie, siedzibie muzeum, możemy podziwiać również bursztyny z różnych stron świata.

Bursztyn bałtycki

Występuje głównie wzdłuż południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego: w Danii, Niemczech, Polsce, na półwyspie Sambia w Rosji (największa na świecie kopalnia bursztynu), na Litwie – okolice Kłajpedy i Łotwie oraz rzadziej w Szwecji, a także na Ukrainie na Polesiu Wołyńskim (kopalnia w okolicach Klesowa), w okolicach Bitterfeld-Wolfen w Niemczech. Na terenie Polski bursztyn występuje także w nagromadzeniach plejstoceńskich i holoceńskich na obszarach polodowcowych w strefie nadmorskiej. Wyjątkowo cenny jest bursztyn zawierający inkluzję – czyli świetnie zakonserwowane organizmy roślinne lub zwierzęce. Takie okazy zobaczycie również w gdańskim Muzeum Bursztynu.

Muzeum Bursztynu w Gdańsku
Odwiedziłem Muzeum Bursztynu w Gdańsku podczas pandemii, gdy obowiązywały maseczki.
Inkluzja w jednym z eksponatów
Bryły bursztynu z inkluzją, jak ta na zdjęciu, to ogromna rzadkość. Są bezcenne!
wnętrze Muzeum Bursztynu
Nie tylko sama wystawa i eksponaty robią wrażenie, ale i wnętrze obiektu!

Jantar znany od tysiącleci

Kamień leczniczy bądź ozdobny – to funkcje bursztynu od tysięcy lat! Złoto Bałtyku było przedmiotem handlu od pradziejów. Ogromną popularnością cieszył się w Cesarstwie Rzymskim. Od V w. p.n.e. organizowano po niego wyprawy tzw. bursztynowym szlakiem, wiodącym od basenu Morza Śródziemnego do Bałtyku. Wyrabiano z niego ozdoby, biżuterię, precjoza, używano nawet w celach leczniczych. Z bursztynu powstała choćby słynna Bursztynowa Komnata, która przepadła bez wieści podczas II wojny światowej. Do dziś wyrabia się z niego biżuterię i przedmioty ozdobne, których ceny przyprawiają o zawrót głowy! W wielu muzeach na świecie, ale również w Polsce, można oglądać kolekcje tego minerału. Jedną z największych zobaczycie w Muzeum Bursztynu w Gdańsku.

Jantar czyli złoto Bałtyku od wieków wykorzystywano w rzemiośle.
Takie rzemiosło artystyczne z wykorzystaniem bursztynu zachwyca!

Muzeum Bursztynu w Gdańsku

Muzeum Bursztynu w Gdańsku powstało w lutym 2000 r., jako jeden z oddziałów ówczesnego Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, dziś przemianowanego na Muzeum Gdańska. Pierwsza siedziba Muzeum Bursztynu w Gdańsku? To Wieża Więzienna w Zespole Przedbramia. Kilka lat trwało kompletowanie zbiorów bursztynu i jednocześnie adaptacja wszystkich pięter Wieży Więziennej na potrzeby placówki.

Muzeum Bursztynu w Gdańsku zainaugurowało działalność przed sezonem letnim w 2006 r.. Na powierzchni zaledwie 439 m² zgromadzono imponującą, liczącą blisko 2000 eksponatów kolekcję, na którą składało się złoto Bałtyku w różnych odsłonach. Był tam naturalny bursztyn (okazy wydobyte na Pomorzu), ponadto niezwykle cenny bursztyn zawierający inkluzje, również organiczne. Całość wieńczyły zabytkowe przedmioty, do produkcji których wykorzystano jantar, współczesne działa sztuki i współczesne wyroby z bursztynu. Na poszczególnych piętrach Wieży Więziennej można było poznać historię tego minerału, zobaczyć bursztyn w przeróżnych odsłonach, również zastosowany w lecznictwie. To pierwsze Muzeum Bursztynu w Gdańsku, choć niewielkie, cieszyło się ogromną popularnością i było jedną z najchętniej oglądanych placówek tego typu w stolicy Pomorza.

Wielki Młyn siedzibą Muzeum Bursztynu w Gdańsku
W Muzeum Bursztynu zachwyca nie tylko sam jantar, ale i wnętrza!

Kolejny rozdział historii Muzeum Bursztynu w Gdańsku – Wielki Młyn

Licząca zaledwie kilkaset metrów powierzchnia ekspozycji w Wieży Więziennej szybko okazała się zbyt mała. Powiększały się zbiory Muzeum Bursztynu w Gdańsku, a ograniczona przestrzeń nie pozwalała ich wyeksponować. Dlatego zdecydowano się na przeniesienie instytucji do nowej siedziby. Został nią Wielki Młyn – gotycka zabytkowa budowla na Starym Mieście w Gdańsku, największy młyn średniowiecznej Europy.

Bursztyn w tysiącu odmian
Bursztyn chętnie wykorzystywano w złotnictwie i rzemiośle.

Kilka słów z historii budynku – wznieśli go Krzyżacy w XIV wieku ma sztucznej wysepce, która dziś nosi nazwę Wyspa Młyńska. Utworzyło ją rozwidlenie Kanału Raduni, którego wody napędzały koła wodne młyna. Ma wysokość 26 metrów, taką samą szerokość i jest długi na 41 metrów. Poważnie zniszczony podczas II wojny światowej, Wielki Młyn został odbudowany w latach 60-tych XX wieku. Po transformacji ustrojowej Wielki Młyn był siedzibą centrum handlowego. Pamiętam jeszcze kilka lat boksy handlowe, z których większość była już zamknięta. Działające tu centrum handlowe coraz bardziej chyliło się tu ku upadkowi, coraz mniej opłacalny stawał się w nim handel, natomiast sam Wielki Młyn wymagał kompleksowego remontu. Okazją do niego stała się adaptacja na potrzeby Muzeum Bursztyni w Gdańsku, które od 2021 roku mieści się właśnie w tej zabytkowej, gotyckiej budowli.

Wielki Młyn
Od 2021 r. siedzibą Muzeum Bursztynu w Gdańsku jest zabytkowy, gotycki Wielki Młyn.

Muzeum Bursztynu – jak i kiedy możesz obejrzeć złoto Bałtyku, czyli jantar w najróżniejszych odsłonach?

Bursztyn jantar
Z bursztynu wykonywano przeróżne rzeczy, w tym i taką amforę.

Na 1000 metrach powierzchni wystawienniczej zgromadzono 1000 eksponatów – począwszy od kruszcu liczącego miliony lat, poprzez bursztyn z inkluzjami, wykonane z niego dzieła sztuki, biżuterię, a skończywszy na przedmiotach użytkowych, w których zastosowano jantar.

Bursztyn wykorzystywano też w medycynie.
Bursztyn miał wiele zastosowań. Używano go również w medycynie.

Muzeum Bursztynu w Gdańsku, mieszczące się przy ul. Wielkie Młyny 16, w samym sercu Starego Miasta, nieopodal Głównego Miasta, zaprasza przez cały tydzień:

  • Poniedziałek 12.00 – 18.00 (wstęp wolny)
  • Wtorek 10.00 – 18.00,
  • Środa 10.00 – 18.00,
  • Czwartek 10.00 – 18.00,
  • Piątek 10.00 – 18.00,
  • Sobota 10.00 – 18.00,
  • Niedziela 10.00 – 18.00
Marek Dąbrowski w Muzeum Bursztynu
Muzeum Bursztynu otwarte jest przez cały tydzień. W poniedziałki wstęp wolny.

Uwaga: Placówka jest nieczynna w dniach:

  • 1 i 6 stycznia
  • 16-17 kwietnia
  • 16 czerwca
  • 1 listopada
  • 24-25 i 31 grudnia
Kosz obfitości
Taki kosz obfitości, wykonany z bursztynu, obejrzycie w tym muzeum.

Ceny biletów, karnety, wejścia bezpłatne

Ceny biletów wynoszą:

  • Normalny 20zł
  • Ulgowy 14zł
  • Rodzinny 52zł
  • Karnet normalny MG/90d 80zł (Karnet upoważnia do zwiedzania wszystkich oddziałów Muzeum Gdańska wraz z punktami widokowymi i Galerią Palową
  • Karnet ulgowy MG/90d 50zł (Karnet upoważnia do zwiedzania wszystkich oddziałów Muzeum Gdańska wraz z punktami widokowymi i Galerią Palową)
Muzeum w Gdańsku. Złoto Bałtyku godnie wyeksponowane.
Raz w roku posiadacze Gdańskiej Karty Mieszkańca, z aktywnym pakietem mieszkańca, mogą wejść do tego muzeum za darmo!

Uwaga: dla posiadaczy Gdańskiej Karty Mieszkańca, mających aktywny pakiet mieszkańca, wstęp do Muzeum Bursztynu w Gdańsku raz w roku jest bezpłatny!

Biurko z bursztynu
Jednym z eksponatów jest pochodzące z roku 1900, z ówczesnego Królewca, piękne biurko inkrustowane bursztynem.

Placówka jest przystosowana dla osób z niepełnosprawnościami. By obejrzeć eksponaty, dobrze zarezerwować sobie z 2 godziny. Na dole Muzeum Bursztynu mieści się sklepik. Tam dostępny jest jantar w różnych odsłonach i cenach – to dobra okazja, by kupić sobie jakąś pamiątkę.

Wnętrze Muzeum Bursztynu w Gdańsku.
Nie tylko bursztyn jest atrakcją muzeum. Wrażenie robi samo jego wnętrze!

Co zobaczysz w Muzeum Bursztynu?

Na stronie Muzeum Bursztynu czytamy, że być może najciekawszym jego eksponatem jest największa na świecie inkluzja pająka w bursztynie. Kolejna rzecz, którą warto zobaczyć, to rekordowa, 68 kilogramowa, bryła bursztynu z Sumatry. Na pewno zainteresowaniem będą się cieszyć liczące aż 330 lat szachy. Na zdjęciach ilustrujących ten wpis znajdziecie wiele innych ciekawych eksponatów.

Szachy z bursztynu. Złoto Bałtyku chętnie wykorzystują rzemieślnicy
Któż nie chciałby pograć takimi szachami, wykonanymi z jantaru?

Muzeum oszałamia. Nie tylko liczbą eksponatów, ich pięknem, przemyślaną ekspozycją. Ogromne wrażenie robi gotyckie wnętrze, przystosowane do potrzeb muzealnych. Klimatyczny półmrok, który rozjaśniają miodowe barwy bursztynu, nierzadko ekstrawaganckie ekspozycje, tablice multimedialne – to wszystko składa się na niezapomnianą aurę jednego z najpopularniejszych gdańskich muzeów. To trzeba zobaczyć na własne oczy!

Wielki Młyn, tu zobaczysz złoto Bałtyku
Wielki Młyn na Starym Mieście w Gdańsku, największy gotycki młyn w Europie, jest siedzibą Muzeum Bursztynu.

Więc jak, jesteście gotowi, by obejrzeć złoto Bałtyku i nie tylko Bałtyku? Muzeum zaprasza, a ja polecam wizytę w nim – będziecie zachwyceni!

Podoba Ci się ten wpis? Dołącz do mnie na Facebooku i bądź na bieżąco z moimi poradami, podróżami i przepisami!

Czytaj również: