Park Vrelo Bosne oraz Wielka Aleja, którą do niego dojdziemy lub dojedziemy, położone w dzielnicy Ilidža w Sarajewie, u podnóża góry Igman, to wyjątkowo piękne miejsca. Sam park ma status pomnika przyrody. Warto tu przyjechać lub przespacerować się Wielką Aleją, by w otoczeniu wspaniałej przyrody, wśród łabędzi i kaczek, odpocząć od zmęczonego letnim upałem miasta. Szum płynącej wody uspokaja, zapach rosnących tu roślin urzeka. Jest to miejsce pod każdym względem wyjątkowe – idealne na długie spacery w cieniu drzew czy romantyczny piknik.
Vrelo Bosne w Sarajewie
Vrelo Bosne – co to znaczy? Zacznę od wyjaśnienia nazwy. Słowo „bosna” wg językoznawców pochodzić ma od słowa „bosana”. Tak w języku staro -indoeuropejskim nazywano wodę. Z kolei Vrelo Bosne to po prostu źródło rzeki Bosna. Jest ono położone u podnóża gór Igman i Bjelašnica, w odległości 15 km od centrum Sarajewa.
Sam park Vrelo Bosne w dzielnicy Ilidža w Sarajewie to piękny, publiczny park z systemem licznych źródeł wspomnianej rzeki Bosna. Jest ich tu aż sześć, do tego dochodzi mnóstwo strumieni. Woda płynie wartko przez kilka basenów i zarybionych stawów rybnych, spływa mniejszymi lub większymi kaskadami, a wszystko łączy się w jeden ciek wodny.
Otoczone bujną roślinnością malownicze drewniane mostki zachęcają, by na nich przystanąć i popatrzeć nie tylko na ptactwo wodne (łabędzie i kaczki, które tu mieszkają i których jest tu całe mnóstwo, stanowią swoisty symbol tego parku), ale i ryby, których w krystalicznych wodach jest tu pod dostatkiem. Ze względu na swoje wyjątkowe walory przyrodnicze Vrelo Bosne ma status chronionego pomnika przyrody.
W cieniu Igmana i Bjelašnicy
Co wyróżnia park? Nie tylko cień rzucany tu przez Igmana i Bjelašnicę, ale i m.in. pięknie zaprojektowane promenady. Krzyżują się z alejkami spacerowymi, po których można krążyć godzinami, odkrywając kolejne stawy krasowe. Można się tu trochę nachodzić, bo Vrelo Bosne to teren aż 603 hektarów. Dla mnie to jedno z najpiękniejszych miejsca w Sarajewie i jedna z największych niespodzianek, które kryje w sobie dzielnica Ilidža.
Obszar, na którym znajduje się Vrelo Bosne, stanowi główne źródło wody pitnej „Bacevo” dla stolicy Bośni i Hercegowiny. Z kolei cały obszar źródliskowy usytuowany jest na zboczach Igmanu i Bjelasnicy. Warto wiedzieć, że w tym miejscu ekosystem leśny Igmana krzyżuje się z ekosystemami łąkowymi oraz gruntami ornymi w okolicy, co nadaje temu miejscu niezwykłego charakteru. To wręcz zielona oaza.
Tak więc rozległy teren Vrelo Bosne i jego okolic tonie w zieleni. Znajdziemy tu nie tylko endemiczne gatunki roślin, ale i wiele sztucznie wprowadzonych. Cała ta urozmaicona szata roślinna sprawia, iż momentami mamy wrażenie przebywania w ogrodzie botanicznym. Potęguje to flora wodna, która miejscami przeplata się z lądową. Co z fauną? Żyje tu ok. 20 gatunków ssaków. W krystalicznych wodach mieszkają ryby, m.in. różne gatunki pstrąga.
Jak już wspomniałem, ekosystemy Igmana krzyżują się z pobliskimi lasami, łąkami i samym parkiem. Na te tereny nie polecam zapuszczać się samodzielnie. Według niepotwierdzonych informacji na stokach Igmana mogą jeszcze tkwić miny, niechlubna pamiątka wojny bośniackiej. W okolicznych lasach występują studnie krasowe, jak też wody podziemne, a nawet termalne i mineralne. Bogactwo przyrodnicze samego Vrelo Bosne, jak i najbliższej okolicy parku jest zatem ogromne, ale lepiej i bezpieczniej korzystać z niego w granicach samego parku.
Strawa dla ducha i ciała w Parku Vrelo Bosne
Park Vrelo Bosne w Sarajewie to również porządna infrastruktura. Rocznie bywa tu nawet 60 tysięcy gości. Teren jest znakomicie zagospodarowany i utrzymany. Są tu zatem ławki, place zabaw, zadaszone miejsca do odpoczynku. Każdy znajdzie tu miejsce dla siebie. Można godzinami krążyć alejkami wśród pięknych meandrów rzeki, posiedzieć nad wodą, popatrzeć na ptaki, nacieszyć się ich śpiewem. Znajduje się tu kilka barów, jest tu także urokliwa restauracja Labud (kliknij w link – przeniesie Cię na stronę www restauracji), w której zjemy m.in. świeżego pstrąga, wypijemy kawę czy coś mocniejszego.
Warto też wiedzieć, że wstęp do Vrelo Bosne kosztuje 2 BAM (cena 2022), z kolei dla emerytów, uczniów i studentów bilet kosztuje 1 BAM. Dzieci do 6 roku życia mają tu wstęp bezpłatny. Moja rada? Wybierając się tu weźcie ze sobą gotówkę. Zapłacicie nią i w restauracji i na wejściu.
Vrelo Bosne – jak i czym tu dojechać?
Park Vrelo Bosne znajduje się w dzielnicy Ilidža w Sarajewie, czyli już praktycznie na obrzeżach miasta. Do Vrelo Bosne można dojechać samochodem od drogi Sarajewo – Mostar (M-17). Przy Starym Kościele Prawosławnym na rozwidleniu należy skręcić w lewo w kierunku źródeł (widoczne drogowskazy). Znajduje tu też płatny parking dla samochodów osobowych.
Kilka słów o dzielnicy Ilidža. Osada ta powstała już w czasach rzymskich. Znajduje się tutaj wybudowany w czasach panowania tureckiego tzw. Rimski Most (budulec pochodził ze starego rzymskiego mostu). Nazwa Ilidža ma pochodzenie tureckie i oznacza uzdrowisko.
Ilidža to obecnie gwarna dzielnica z przewagą nowoczesnej zabudowy, z wieloma restauracjami, modnymi pubami z sziszą, w których przesiadują młodsi mieszkańcy Sarajewa oraz sklepami. Znajduje się autobusowy węzeł komunikacyjny, obsługujący połączenia regionalne. By zatem dostać się z Sarajewa np. do Babin Do, skąd wejdziemy bądź wjedziemy kolejką linową na Bjelašnicę, musimy skorzystać z busów, które tutaj właśnie mają przystanki. Oprócz węzła komunikacyjnego dla busowej komunikacji regionalnej, na Ilidžy znajduje się także pętla tramwajowa. To sprawia, że dzielnica tętni życiem non stop.
By dojechać do Vrelo Bosne, trzeba zatem dotrzeć tutaj. Dostęp jest bardzo prosty, gdy korzystamy z komunikacji miejskiej. Ze starej części Sarajewa z Baščaršija odjeżdżają co kilka minut tramwaje linii nr 3 dowożąc nas do samej Ilidžy. Wysiadamy z tramwaju i co teraz?
Ilidža uzdrowiskowa, a potem…
Po przejściu przez kompleks barów, restauracji, klubów i dyskotek oraz kilku nowoczesnych bloków dochodzimy do mostu nad rzeką Željeznicą. Po jego przekroczeniu wkraczamy już do części uzdrowiskowej dzielnicy. Ten park uzdrowiskowy to jakby zupełnie inny świat, nie ta sama Ilidža, co chwilę wcześniej. Mijamy spory kompleks dawnego uzdrowiska – Banja Ilidža, który składa się z wielu budynków, w tym hotelu Bośnia, którego styl architektoniczny nawiązuje do podobnych budowli w Szwajcarii. Mijamy również kilka mniej ładnych, mocno bazarowych kramów i barów, a potem…
Wielka Aleja czyli Velika Aleja
Wielka Aleja czyli po bośniacku Velika Aleja to faktycznie aleja, obsadzona tysiącami liczących nierzadko i ponad 100 lat potężnych drzew. Dojdziemy nią na piechotę, spacerem, do Vrelo Bosne trasą o długości 3,5 kilometra. Można jednak skorzystać również z bryczki, która zabierze nas pod bramę parku i odstawi na teren parku uzdrowiskowy. Te kursy bryczką mają ponad 100-letnią tradycję i są również jedną z atrakcji Sarajewa.
Wielka Aleja powstała w 1893 roku. Składało się na nią posadzonych wtedy aż trzy tysiące kasztanów i jaworów. Dziś łączy Vrelo Bosne i park uzdrowiskowy jedną z najpiękniejszych tras spacerowych, jakie można sobie wyobrazić. Dlatego zamiast bryczki, której koszt sięga 20 BAM i więcej, lepiej przejść się nią na piechotę do Vrelo Bosne. Wielka Aleja nie pozwoli się nudzić, bo nie tylko wiedzie wśród wiekowych, potężnych drzew, ale i zaskakuje zabytkowymi willami, usytuowanymi po obu jej stronach. To pozostałość z czasów austro-węgierskich. W tych pięknych budynkach członkowie ówczesnej arystokracji i wyższych sfer wypoczywali na łonie prawdziwie dzikiej natury. Zresztą rozkwit dzielnicy Ilidža miał miejsce właśnie za tamtych czasów. Wtedy nie tylko powstał kompleks hotelowo-uzdrowiskowy, ale i m.in. Wielka Aleja.
Podsumowanie
Śródmieście Sarajewa, miasta o bardzo bogatej przeszłości, nie wydaje się obfitować w zielone tereny, choć znajdziemy tu kilka pięknych parków. Spacery po rozgrzanych kamieniach Baščaršiji w upalny dzień sprawiają, że w poszukiwaniu ochłody możemy odwiedzić Vrelo Bosne. Wielka Aleja i spacer w cieniu ponad 100-letnich drzew robią swoje, a sam park zachwyca. Kąpać się tu nie można, ale wilgoć od wody i cień drzew da ulgę i wytchnienie od słońca. Dla mnie Vrelo Bosne to miejsce magiczne – nie ma dla mnie wizyty w Sarajewie bez wędrówki Wielką Aleją i całego dnia w pięknym, pełnym zieleni i zwierząt parku.
Podoba Ci się ten wpis? Dołącz do mnie na Facebooku i bądź na bieżąco z moimi poradami, podróżami i przepisami!
Czytaj również:
- Sarajewo – tu bije serce Bałkanów. Bośnia na wakacje!
- Gdzie zjeść w Sarajewie, co zjeść na bazarze Baščaršija. Smaki Sarajewa
- Co zobaczyć w Sarajewie? Atrakcje stolicy Bośni – mój autorski wybór
- Bośnia na wakacje: Mostar to nie tylko Stary Most
- Bośnia na wakacje: Blagaj – po prostu piękne miejsce
- Bośnia na wakacje: wodospady Kravica, cud natury blisko Međugorje
- Bośnia na wakacje: Počitelj, malowniczo i piracko
- Spotkanie podróżnicze „Pomysł na wakacje Bośnia i Hercegowina (Sarajewo, Mostar, góry)”
- Bośniacka kuchnia – 10 potraw i napojów, których musisz tu skosztować
- Ćevapčići czyli cevapy, bałkański przysmak do zrobienia w domu
- Bałkański kajmak po polsku – zrobisz go w 5 minut!
